Oude spreekwijzen kennen om de Bijbel te begrijpen

Wanneer we de Bijbel lezen mogen we nooit vergeten dat we te maken hebben met een oude cultuur. In de Oude Tijden hadden de mensen een heel andere wijze van uitdrukken dan onze hedendaagse cultuur. Het korte zakelijke en ‘to the point’ was eerder een langere omschrijving om iets over te brengen in eerdere een lyrische taal. We moeten dat voor ogen houden als we grasduinen door die 66 oude boeken die alle  samen de Heilige Schrift of de Bijbel vormen zoals wij die vandaag kennen.

Doorheen de jaren, probeerde een aantal vertalingen de Hebreeuwse , Aramees en Grieks geschriften terug in hedendaagse taal te brengen. Hiervoor moesten zij woordkeuzes maken en een structuur kiezen welke het mogelijk maken om de letterlijke vertaling tot een leesbare taal om te zetten. Maar omdat taal een levend iets is, valt doorheen die vertalingen ook op te merken dat zij slachtoffer van de tijd werden. Ook die vertalingen werden ouder en andere woorden en manieren om iets te zeggen hadden dan hun ingang gevonden latere jaren.

In de tijd van Shakespeare wanneer ze het woord “bully” gebruikten  bedoelden ze niet een stierachtige maar een “homoseksueel”. Wanneer we vandaag over een “bully” spreken dan hebben wij het over een pestkop en  denken we over iets anders dan in de 16-17de eeuw.

William Shakespeare (Photo credit: Newton Free Library)

Wanneer u een oudere tekst zou gaan lezen en ervan uit zou gaan dat de man waarover gesproken wordt een wrede onderdrukker van de zwakken zou zijn, hebt u waarschijnlijk de tegenovergestelde indruk dan de zachte man die  zijn liefde wilde delen met een andere man. Dus moeten de mensen denken over alle andere dingen dan een ingehuurde schurk om iedereen te verslaan of te intimideren.

In het Nederlands kunnen we ook het woord ‘gijzelaar’ nemen. Dat was tot de vorige eeuw de persoon die ‘gijzelde’. Het achtervoegsel “-aar” bevestigde de actie welke er werd uitgevoerd door iemand, in dit geval het ‘Gijzelen’. ‘Gijzelen’ betekent in gijzeling nemen of het ondernemen van een ontvoering of ontvoeren. Een tweede betekenis is ook het  gevangen zetten voor minachting of om naar de gevangenis sturen wegens minachting. Het houden van een gijzeling. De “aar” betekent dat het gaat om een ​​persoon die gijzelt. Zoals men over een ‘dronkaard’ spreekt over een mannelijk persoon die dronken is.

De laatste jaren werden woorden als ‘gijzelhouder’ en ‘gijzelnemer’ geïntroduceerd. De “gijzelhouder” zijnde ook de ontvoerder, kaper, vliegtuigkaper.

In de 21e eeuw gebruikten een aantal tv-stations  “gijzelnemer”, letterlijk vertaald “de nemer van een gijzel” (hostage taker) voor de persoon die iemand gegijzeld nam. Maar voor degene die gegijzeld werd begonnen ze  “gijzelaar” te gebruiken. Het lezen van een krant in de jaren 1960 waar men “gegijzelde” gebruikte voor diegene die iemand gijzelde, met de gedachtegang van sommigen vandaag, en misschien van de algemene term over enkele jaren zal, een totaal ander beeld oproepen.  De “gijzelaar” (hostagetaker) vandaag de dag betekent voor veel jongere mensen juist het tegenovergestelde van wat de oudere Nederlandse sprekende generatie er onder verstaat.

Zo ook heeft men het “verschieten”. Normaal gesproken betekende dat in het Nederlands “van kleur veranderen” of verbleken”. ofwel in overgankelijke vorm “schietende verbruiken” zoals in “alle patronen zijn verschoten”. alsook betekende het “verspillen”, zoals in de uitdrukking “zijn kruit op de mussen verschieten” of zijn woorden aan onwaardigen verspillen, of aan mensen die niet horen willen. In kerkelijke taal kwam dit dan ook vroeger veel voor, war men er op duidde dat men al had gedaan om mensen tot inzicht te brengen.

Nederlands: Stilleven met bijbel Vincent van Gogh 1885 (Photo credit: Wikipedia)

In de Bijbel kon men het ook vinden voor het met een schop verplaatsen of door elkaar werken zoals het koren werd verschoten.

Onovergankelijk hield het in dat iets of iemand verbleekte of dat de intensiteit verzwakte. In de Bijbel zal men dan vinden dat de sterren hun intensiteit verloren of ‘verschoten’ of dat iemand of iets van kleur veranderde.

Vandaag neemt de gewestelijke Belgische vorm (Vlaams) meer ingang. Gewestelijk was er het verslikken, maar ook dat bedoeld men vandaag niet, maar wel eerder het “schrikken”. Veel mensen verstaan vandaag onder “verschieten” het met een schok met iets geconfronteerd worden. Met een ruk of schok van zijn plaats of uit zijn stand gaan, verspringen of plotseling afgekoeld worden is echter een heel andere betekenis dan het vroegere “verschieten”. Het Bijbelse “schrikken” heeft ook niets te maken met het metaal dat men doet schrikken in bedrijven. Het plots afkoelen is niet datgene waar de Bijbelschrijvers het over hadden als zij het woordje “schrikken” gebruikte. Ook dachten zij niet aan een “met een ruk losdraaien”. Waarvan dat laatste bij vele mensen ook nu al uit het hoofd gegaan is voor het woordje “schrikken”.

Zo zie je  maar hoe vluchtig een taal kan zijn en snel een andere betekenis op het voorplan kan komen. Dat maakt het zo gevaarlijk om een te hedendaagse Bijbel voor een specifieke doelgroep te maken met het gebruik van bende of groeperingsstalen.  Zulke dialect en mode woorden veranderen zeer snel.

Voor een controle kan u eens het jaarlijks overzicht van nieuwe woorden en favoriete uitdrukking bij houden en dit voorleggen aan de nieuwere generaties.

In het Engels en in andere talen zal men ook in staat zijn om dergelijke veranderingen, als bovenstaand vermeld, te vinden. Als iemand vandaag kwam te lezen over een gebouw dat wordt beschreven als “awesome” in het oudere Engels begrijpen ze misschien niet dat het gebouw wordt beschreven als verschrikkelijk. Voor het afschuwelijke of het vreselijke zal men nu eerder “awful” vinden terwijl het andere nu ontzagwekkend is of iets eerbiedig heeft. In jongere kringen was het vroeger “gaaf” of “geweldig”, nu wordt dat “fantastische” eerder “cool” of “koel”, terwijl dat dan niet koud betekent.

Soms kan het opleggen van een latere betekenis op hetzelfde woord eerder resulteren in een verstoring van de werkelijke betekenis en kan dat in de lezing van de tekst tegenstrijdigheden oproepen. Dezelfde wijziging in de betekenis van een woord gebeurt ook voor de Bijbellezing (het was geschreven in de loop van duizenden jaren).

De volgende keer wanneer u een Bijbel leest en andere manieren ontmoet dan u gewoon bent of andere spreekwoorden tegen komt dan u gewoonlijk gebruikt (als er nog gebruikt worden vandaag) neem dan even de tijd om u zich in de vroeger tijd te verplaatsen en de spreektaal van die tijd eigen te maken.

+

Lees ook:

1. De Bijbel of Heilige Schrift
2. Belangrijkheid van de Heilige Schrift
3. Het belang van het lezen van de Schrift
4. Studiedag rond Bijbelse Beeldtaal

   Om het best tot een goed Christen en heiliging te komen is het essentieel om de Bijbel te lezen en trachten te begrijpen. Voor sommigen is de taal ouderwets, maar daar kunnen wij slechts aanraden om uit te zien naar een meer hedendaagse vertaling.

5. De verjaardag van de King James Bijbel als aanleiding voor prediking
6. Nut van het lezen van de Bijbel
7. Mondelinge of schriftelijke overlevering en aantal auteurs
8. De kunst van het neerschrijven
9. De Bijbel als instructieboek
10. Een Naam voor een God #2 Optekening en Kenbaarmaking
11. Een Naam voor een God #5 Zaaien van verwarring
12. Een Naam voor een God #6 Hoeveel Lettergrepen
13. Een Naam voor een God #7 Jahwe(h) niet Hebreeuws
14. Een Naam voor een God #8 Vergeten of weigeren
15. Het grote ideaal van deze tijd

 

++

1. Another way looking at a language #1 New Year, Books and Words
2. Another way looking at a language #2 Meanings
3. Another way looking at a language #4 Ancient times
4. Another way looking at a language #5 Aramic, Hebrew and Greek
5. The Importance Of Scripture

   Lots of  people do laugh at those who enjoy reading the old Books of Books, the Bible. Of all those books the last series bring the world Glad Tidings.

6. The importance of Reading the Scriptures
   We can find many letters on papers or on the screen, but the words shall have to get meaning. There have been many writers, but those who were in the hands of God and wrote down the Words of God, can bring us the most important words to go through life in the best way.