14 Nisan een dag om te herinneren #1 Oorsprong

14 Nisan een dag om te herinneren

De laatste dag in het leven van Jeshua, Jezus Christus

De dag dat Jezus (Jeshua de Nazareen) werd geleid van Kajafas (of Kajefas; oorspronkelijk: Jozef Qajjafa) naar het Praetorium traden de Joodse priesters niet in het Praetorium, zodat zij niet zouden kunnen ‘vervuild worden’, maar het Passover of het ‘Overslaan’ of ‘Voorbijgaan’, de Pasach,  Pascha of Pesach zouden kunnen eten. (Johannes 18:28)

Christus voor hogepriester Kajafas – Matthias Stom

“Jezus werd van Kajafas naar het pretorium gebracht. Het was nog vroeg in de morgen. Zelf gingen ze niet naar binnen, om zich niet te verontreinigen voor het pesachmaal.” (Johannes 18:28 NBV)

Reeds eerder die dag, toen de duisternis was gekomen hadden Jezus en zijn nauwste vrienden de gelegenheid waargenomen om samen te komen in een bovenkamer in de stad. Tussen de twee avonden hadden Jezus en zijn discipelen aan de traditie gehouden en zich aan de Wet van God gehouden met zich voor te bereiden om het Pascha Lam te doden.

Jezus had zich herinnerd dat Jehovah aan Mozes en Aaron in het land van Egypte had gesproken dat deze maand Nisan voor hen het begin van maanden moest zijn. Zo werd het de eerste maand van het jaar voor de Mensen van God. Op de tiende dag van deze maand, hadden de mensen in de tijd van Mozes, toen zij nog slaven in Egypte waren,elk van hen een lam moeten nemen, volgens hun vaders’ huizen, een lam voor een huishouden; en als het huishouden voor een lam te klein was, dan moesten hij en zijn buur naast zijn huis er een nemen volgens het aantal zielen (= mensen). De mensen van Mozes moesten een lam zonder smet kiezen, een éénjarig mannetje. Zij moesten het tot de veertiende dag van de zelfde maand houden; en de gehele assemblage van de congregatie van Israël moest toen het bij valavond doden. Daarna moesten zij wat van het bloed nemen, en het uitstrijken op twee deurposten, en op de lateibalk, op de huizen waarin zij het vlees, dat zij met vuur geroosterd hadden met bittere kruiden (o.a. mierikswortel), en dit met ongedesemd brood gingen eten. Het mocht niet rauw worden gegeten, noch gekookt met water, maar moest geroosterd worden met vlammen; met haar hoofd, haar benen en haar ingewanden, en romp aan één stuk, mocht er niets van haar tot de volgende ochtend overblijven. Datgene dat toch nog overbleef in de ochtend moest met vuur worden opgebrand of op de Sheol (sheool/Sjeool of hel of ‘dodenrijk’, de brandende plaats voor lijken uit een stad) worden geplaatst om daar door de vlammen verteerd te worden.

„1 en Jehovah sprak tot Mozes en Aaron in het land Egypte, zeggende 2 ‘Deze maand zal voor u het begin van de maanden zijn: het zal de eerste maand van het jaar voor u zijn. 3 Spreek jullie tot geheel de congregatie van Israël, zeggende, “Op de tiende [dag] van deze maand zullen zij aan hen elke man een lam nemen, volgens hun vaders’ huizen, één lam voor elk huishouden: 4 en als het huishouden te weinig voor een lam is, dan zullen hij en zijn buur tezamen één nemen volgens het aantal zielen {aanwezigen}; volgens elke man zijn etenslust {honger} {naar wat eenieder gewoon is te eten} 5 Uw lam zal zonder smet zijn , een eenjarig mannetje: Jij zal het van de schapen nemen, of uit de geiten nemen: 6 en jij zal het tot de veertiende dag van de zelfde maand houden; en de gehele assemblage van de congregatie van Israël zal het bij valavond {avondschemering} doden. 7 En zij zullen van het bloed nemen en zullen het op de twee zij-posten {deuromlijsting} en op de latei {lateibalk/bovendorpel}, op de huizen bestrijken, waarin zij het zullen eten. 8 En zij zullen het vlees in diezelfde nacht moeten eten, gebraden met vuur, en ongedesemd brood; met bittere kruiden zullen zij het eten. 9 Eet het niet rauw, noch gekookt met water, maar geroosterd met vuur; haar hoofd met haar benen en met de ingewanden daarvan. 10 En gij zal niets van haar tot de ochtend laten blijven; maar dat wat overblijft tegen de ochtend zult gij verbranden met vuur.“ (Uittocht of Exodus 12:1 – 10 ASVV)

De oproep van de Aller Hoogste om de plaag van dood te vermijden

De Allerhoogste god had tot Mozes een oproep gedaan om alle oudsten van Israël bijeen te roepen en opdracht te geven zich terug te trekken en hun familieleden te vragen om lammeren volgens hun families te voorschijn te halen en te nemen, en de lammeren te doden als Passover of een teken van ‘Voorbijgaan’, later gekend als het Pascha. Omdat de God die deuren moest overslaan die met een bos van hyssop (Marjolein of Origanum maru) met het lamsbloed gekenmerkt waren werd dat teken een verbondsteken. Het bloed van het lam, bij de bovendorpel en twee deurlijsten was het teken voor Jehovah dat die huizen konden gepasseerd worden bij de vergelding voor de Egyptenaren. Wanneer Hij het bloed op de latei en op twee deurposten zag, ging Jehovah de deur voorbij, en stond Hij de vernietiger niet toe om die gemerkte huizen binnen te gaan om daar de mensen te treffen. Iedereen had bij de voorgaande plagen de tijd gekregen om een keuze te maken, voor de farao en zijn goden of voor de God der goden, de Almachtige Elohim Jehovah.

Het beschilderen van de deurposten met bloed van een smetteloos lam

Voor het gehele Volk van God is het belangrijk om die nacht te herinneren toen de God de kinderen van Israël redde. Jehovah eiste om deze gebeurtenis te herdenken als voor een verordening aan hen en aan hun zonen voor altijd waar te nemen. Het „voor altijd“ betekent dat het ook nog vandaag in de 21ste eeuw zo zou moeten gebeuren. In de tijd van Mozes vertelde God hen op het tijdstip dat zij aan het land zouden komen dat Jehovah hen ging geven, zoals Hij beloofd had, dat zij deze dienst zouden blijven houden. Hij vertelde hen dat het zal gebeuren dat wanneer hun kinderen hen zouden vragen, `wat bedoel je met deze dienst?’ Dat zij zullen zeggen `het is het offer van de Pascha van Jehovah, die over de huizen van de kinderen van Israël in Egypte heen ging, toen hij de Egyptenaren sloeg, en onze huizen spaarde. ‘“

„21 Mozes verzocht toen alle oudsten van Israël, en zei tot hen,’Kom te voorschijn en neem uw lammeren volgens uw families, en doodt het Pascha. 22 En gij zult een bos van hyssop nemen en zal het in het bloed dat in het bassin is deppen, en slaan op de latei en de twee zijkanten met het bloed dat is in het bassin; en niemand van u zal uit de deur van zijn huis gaan tot de ochtend. 23 Voor Jehovah zal langskomen om de Egyptenaren te treffen; en wanneer hij het bloed op de latei ziet, en op de twee zijflanken, zal Jehovah de deur overslaan en zal het niet lijden onder de vernietigers die in uw huizen zouden komen om u te treffen. 24 En jij zal dit ding in acht nemen als een verordening aan jouw en aan je zonen voor altijd. 25 En het zal komen te gebeuren, wanneer jij aan het land bent gekomen dat Jehovah u zal geven, zoals Hij het u overeenkomstig beloofd heeft, dat jij deze dienst zal houden. 26 En het zal komen te gebeuren, wanneer uw kinderen zullen zeggen tot u, ‘Wat bedoel je met deze dienst?’ 27 dat gij zult zeggen, ‘Het is het offer van Jehovah Zijn Pascha, die over de huizen van de kinderen van Israël in Egypte heen ging, toen hij de Egyptenaren neersloeg, en onze huizen overleverde. En de mensen bogen het hoofd en aanbeden {brachten aanbidding} {En de mensen knielden en wierpen zich neer in verering}.“ (Uittocht of Exodus 12:21-27 ASVV)

God ging door het land van Egypte in die nacht van de eerste maand van het nieuwe jaar, en al de eerstgeboren in het land van Egypte, zowel mens als dier, op plaatsen waar er geen bloed op de huizen werd gestreken, werden gedood. Geen plaag kwam er op de mensen die naar de verordening van God hadden geluisterd.

Een bevel van de Hoogste voor een dag om te herinneren

“Dit voorschrift blijft voor u en uw kinderen voor altijd van kracht.” (Exodus 12:24 NBV)

Samen om het ongezuurd brood met het lamsgebraad te eten

Omdat God die dag eiste dat het een dag zou zijn om als een gedenkteken te zijn, dat elke gelovige het moest houden, een feest aan Jehovah, de enige God. Doorheen hun generaties hielden zij het als een feest door een verordening voor altijd, en als dusdanig vierde Jezus ook op de veertiende Nisan. De eerste dag moest er voor hen een heilige bijeenroeping zijn om gezuurd brood van de eerste dag tot de zevende dag niet te eten. Jezus zijn familie en zijn discipelen namen het feest van ongedesemd brood (Chag HaMatzot) waar. In de eerste maand, op de veertiende dag van de maand bij avond, verbruikten zij geen ongedesemd brood.

De Pascha lammeren moesten in de avond van 14 Nisan worden gedood. Dat betekent naar het eind van 14 Nisan, of in de late namiddag. De „avond“ van een dag is niet zijn begin, maar zijn einde, vóór zonsondergang (zie Uittocht 12:18, Leviticus 23:32). Merk in deze verzen op dat het Feest van Ongedesemd Brood bij de „avond“ van de veertiende Nisan begint (leidende tot in de hoog heilige dag van de vijftiende); eveneens, begon de Grote Verzoeningsdag of Grote Verzoendag (Dag van Verootmoediging/Jom Kipoer/Day of Atonement)), die de tiende dag van Tishri is, „op de negende dag van de maand bij vooravond“ (Leviticus 23:32).

“Van de avond van de veertiende dag van de eerste maand tot de avond van de eenentwintigste dag van die maand moeten jullie ongedesemd brood eten.” (Exodus 12:18 NBV)

De Israëlieten, het Volk van god, volgen de orders van God op en eten het Overgangsmaal – illustratie van de 1728 Figures de la Bible; geïllustreerd door Gerard Hoet (1648–1733) en anderen, en uitgegeven door P. de Hondt in Den Haag; – Bizzell Bible Collection, University of Oklahoma Libraries

“12 ‘Ik heb gehoord hoe de Israëlieten zich beklagen. Zeg tegen hen: “Wanneer de avond valt zullen jullie vlees eten, en morgenochtend brood in overvloed. Dan zullen jullie inzien dat ik, de HEER, jullie God ben.”’ 13  Diezelfde avond kwamen er grote zwermen kwartels aangevlogen, die in het kamp neerstreken, en de volgende morgen lag er overal rond het kamp dauw. 14 Toen de dauw opgetrokken was, bleek de woestijn bedekt met een fijn, schilferachtig laagje, alsof er rijp op de aarde lag. 15 ‘Wat is dat?’ vroegen de Israëlieten elkaar toen ze het zagen; ze begrepen niet wat het was. Mozes zei tegen hen: ‘Dat is het brood dat de HEER u te eten geeft.” (Exodus 16:12-15 NBV)

“27 ‘Neem dit in acht: De tiende dag van de zevende maand is het Grote verzoendag, een dag die jullie als heilige dag samen moeten vieren. Jullie moeten die dag in onthouding doorbrengen en de HEER een offergave aanbieden. 28 Je mag dan geen enkele bezigheid verrichten, want het is Grote verzoendag, waarop voor jullie ten overstaan van de HEER, jullie God, de verzoeningsrite zal worden voltrokken. 29 Wie deze dag niet in onthouding doorbrengt, zal uit de gemeenschap gestoten worden. 30 Wie die dag enige bezigheid verricht, zal ik zelf uit de gemeenschap wegvagen. 31 Je mag die dag geen enkele bezigheid verrichten; deze bepaling geldt voor jullie voor altijd, generatie na generatie, waar je ook woont. 32 Het zal voor jullie een dag van volstrekte rust zijn, die je in onthouding moet doorbrengen. Deze dag moet in volstrekte rust worden doorgebracht, vanaf de avond van de negende dag van die maand tot aan de avond daarop.’ 33  De HEER zei tegen Mozes: 34 ‘Zeg tegen de Israëlieten: “Op de vijftiende dag van de zevende maand begint ter ere van de HEER het Loofhuttenfeest, dat zeven dagen duurt. 35 De eerste dag moet je als heilige dag samen vieren; je mag dan niet werken. 36 Elk van de zeven dagen moeten jullie de HEER een offergave aanbieden. De achtste dag moet je opnieuw als heilige dag samen vieren, en ook dan moeten jullie een offergave aanbieden aan de HEER. Er zal dan een feestelijke samenkomst zijn en er mag niet gewerkt worden. 37 Dit zijn de hoogtijdagen van de HEER, die je als heilige dag samen moet vieren en waarop jullie de HEER een offergave moeten aanbieden, brandoffers, graanoffers, vredeoffers en wijnoffers, al naar gelang voor een bepaalde dag is voorgeschreven.” (Leviticus 23:27-37 NBV)

+

Vervolgt: 14 Nisan een dag om te herinneren #2 In Jezus tijd

Engelse versie / English version: 14 Nisan a day to remember #1 Inception

Pascha thuis (Photo credit: jimforest)

++

Vindt ook:

1. 1 -15 Nisan
2. 14 Nisan, de avond om Christus Zijn predikingswerk te herinneren
3. Rond het Paasmaal
4. Het Avondmaal des Heren
5. Een Messias om te Sterven
6. Een Groots Geschenk om te herinneren
7. Voorbereidingstijd tot een herinneringsmoment
8. Zalving van Christus als profetische repetitie van de begrafenisrituelen
9. Geen Wegvluchter
10. Donderdag 9 April = 14 Nisan en Paasviering 11 April
11. Joodse Wetten en Wetten voor Christenen
12. Niet gebonden door labels maar vrij in Christus

Aanverwant kan u ook lezen:

1. Kerst en wenslampions
2. Een Konijn dat Paaseiren legt
3. De Wederkomst en de Eindtijd #5 De Verlosser uit de hemel
4. Het scheuren van het voorhangsel
5. Onvergeeflijke zonde en berouw

+++

Verder aangeraden lectuur:

Pesach en het feest van het Ongedesemde brood (Pesach en Matsot)

(Exodus 12:1-27 en Leviticus 23:4-7)

De viering van Pesach (Joods paasfeest) herinnert aan de uittocht uit Egypte. Op de veertiende dag van de eerste maand wordt het pesachoffer bereid. Tegenwoordig begint deze viering ’s avonds met de sedermaaltijd. Ieder onderdeel van deze maaltijd herinnert aan de slavernij in Egypte en de uittocht naar het beloofde land. Na Pesach eet men zeven dagen lang matses, brood dat geen gist bevat, omdat Mozes en de IsraÎlieten dit ook aten vlak voor hun vlucht uit Egypte. Dit wordt het feest van het Ongedesemde brood genoemd. Op de eerste dag van die week werd de eerste opbrengst van de gersteoogst geofferd als teken dat het oogstseizoen kon beginnen.

Pesach
De viering van Pesach (Pasen) herinnert aan de uittocht uit Egypte. In de Tora wordt in het boek Exodus verteld dat Mozes de opdracht van God kreeg om de joden uit Egypte te leiden. De Farao, de koning van het Egyptische rijk, wilde de joden, die als slaven leefden, niet laten gaan. Pas nadat er tien plagen over Egypte gekomen waren, liet hij de joden vrij. Het is een opdracht om het verhaal van de uittocht uit Egypte van geslacht op geslacht over te leveren.
+
Aan de vooravond van Pesach vindt thuis de sederavond plaats. Te voren is het hele huis ‘desem-vrij’ gemaakt, dit is het zogenaamde kasjeren.

Hagada – Joods Historisch Museum

Seder hagada sjel pesach
Amsterdamse hagada met commentaar van Abrabanel en kopergravures

Pèsach (Pascha) of Chag haMatsot (Feest der Ongezuurde Broden)

De kerkelijke feesten zoals Kers, Goede Vrijdag, Pasen en Pinksteren zoals wij die als christenen vieren hebben hun oorsprong in het Oude Testament. Nergens in de Bijbel wordt echter opgedragen om Kerst of Pinksteren en Pasen te vieren.  God  geeft in Leviticus 23: 2 de opdracht aan Mozes:  ‘Zeg tegen de Israëlieten: “Dit zijn de hoogtijdagen van de HEER, die je als heilige dagen samen moet vieren. Dit zijn Mijn hoogtijdagen.

De joden en de Messiasbelijders vieren de bijbelse feesten nog steeds zoals ze opgedragen zijn om te vieren. De kerkelijke feesten zijn echter nauw verbonden met de Bijbelse feesten.
+

Pesach duurt 7 of 8 dagen en begint op de 15e dag van de maand Nisan en valt altijd in onze maanden maart of april. Nadat het huis grondig gereinigd is, om alles waar gist in zit, goed op te ruimen begint het feest op sederavond. Op deze avond wordt een maaltijd volgens een vast patroon genuttigd en men gebruikt daarvoor speciale borden, de zogenaamde sederschotel.  Op deze schotel ligt een ei, een symbolisch bot van een lam,bittere kruiden( Maror, symbool voor de onderdrukking in Egypte) en Charoset (een zoet Joods gerecht dat de leem en de klei symboliseert waar de joden stenen van moesten bakken en zit wat rode wijn door als symbool voor het bloed dat tijdens de slavernij gevloeid is)

Feest van Pesach en het ongedesemd brood
De volgende dag zou het feest van Pesach en het ongedesemd brood beginnen en de hogepriesters en Schriftgeleerden zochten een list om Jezus van kant te maken. Dit kon zeker niet tijdens het feest want dan zou het volk in opstand komen zoals vaker gebeurde met Pasen. Juist daarom was er verscherpte militaire controle in Jeruzalem en was Pilatus ter plaatse met zijn cohorte uit Caesarea.

Op de eerste dag van het feest van het ongedesemde brood werd het paaslam geslacht en Jezus zond twee leerlingen uit om de man met de kruik op te zoeken en hem te vragen waar de zaal was die gereserveerd was voor het Pesachmaal. Hij zal je de bovenzaal wijzen waar alles al klaar staat en maak daar het eetmaal klaar. Bij valavond kwam Jezus met zijn leerlingen aanliggen voor de maaltijd.

Pesach, of Joodse Pasen

één van de drie pelgrimsfeesten, samen met Soekot en Sjavoeot. In vroegere tijden, toen de Heilige Tempel er nog stond, kwam het hele Joodse volk tijdens deze feesten naar Jeruzalem om er dierlijke en graanoffers te brengen. Sinds de verwoesting van de Tempel zijn er een aantal tradities behouden gebleven, zonder de bedevaart en de offers. Ook zijn er veel nieuwe tradities aan toegevoegd.
Pesach begint op de 15e dag van de Hebreeuwse maand niesan (meestal in april), duurt zeven dagen en wordt gevierd om de uittocht uit Egypte te herdenken – een van de belangrijkste verhalen uit de geschiedenis van het Joodse volk en de westerse cultuur.
+

Pesach wordt ook wel het vrijheidsfeest genoemd en dit aspect van het feest wordt in de rituelen en gebeden benadrukt: de uittocht van slavernij naar vrijheid symboliseert lichamelijke en spirituele bevrijding en het streven van de mens om vrij te zijn.

Een ander belangrijk aspect van dit feest is de saamhorigheid binnen de familie. Op de vooravond van het feest, de sederavond, die zo wordt genoemd vanwege de viering van de rituele sedermaaltijd, verzamelt de hele uitgebreide familie zich rond de tafel. Het is ook een belangrijk Joodse gebod anderen uit te nodigen die geen familie hebben met wie ze het feest kunnen vieren.

Een andere naam voor Pesach is het matsefeest. Het verhaal van de uittocht uit Egypte vertelt dat de Israëlieten Egypte haastig moesten verlaten en het deeg dat ze hadden klaargemaakt had nog geen tijd gehad te rijzen, dus bakten ze er matses van, ongerezen brood. Een van de belangrijke voorschriften van dit feest is de onthouding van het eten van gerezen producten – alles dat met meel is bereid en heeft mogen rijzen, of verpakt voedsel waar meel in zit. In plaats van brood eten de Joden matses. Door religieuze (en traditionele) Joden wordt dit aspect van het feest nauwgezet nageleefd.

+

De seder – Dit is een lange ceremoniële maaltijd die op de vooravond van het feest wordt gehouden (de avond vóór de eerste feestdag). De familie verzamelt zich rond de feesttafel voor de sedermaaltijd – het lezen van de haggada en het feestmaal. De haggada is een compilatie van teksten uit de Joodse traditie – passages uit de Bijbel, uit de Misjna, commentaren en liederen, met als belangrijkste thema de uittocht uit Egypte. Het lezen van de haggada heeft als doel de Pesach-traditie over te dragen van de ene generatie op de volgende (en zo te voldoen aan het gebod in de Thora, “en gij zult uw zoon vertellen”).

Grote verzoendag (Jom Kipoer)

(Leviticus 16:12-15 en 23:27-32)

De Grote verzoendag is een dag van vasten (niet eten) en rust. Op deze dag gaat de hogepriester als opvolger van A‰ron het gedeelte van de tempel in waar de ark van het verbond staat, het allerheiligste. Hij sprenkelt bloed op en voor de verzoeningsplaat die op de ark ligt. Dit is het teken van de verzoening tussen God en zijn volk. De zonden van het volk worden bedekt (kipoer = bedekken) en staan zo niet meer tussen God en zijn volk in.

Jom Kipoer
Rosj Hasjana en Jom Kipoer worden tezamen ook wel de Jamiem Nora’iem, de ontzagwekkende dagen, genoemd. De 10 dagen vanaf Rosj Hasjana tot en met Jom Kipoer heten de dagen van inkeer. In het joodse jaar begint Jom Kipoer op de vooravond van de tiende dag van de maand Tisjri en wordt afgesloten bij het vallen van de avond van de volgende dag.

Jom Kipoer, de Verzoeningsdag, de heiligste en belangrijkste feestdag in het Jodendom.
Volgens het Joodse geloof wordt er op Jom Kipoer over ieder mens voor het komende jaar een oordeel geveld. Om de vergeving van zonden waardig te zijn, wordt deze dag gewijd aan geestelijk berouw en het voornemen het nieuwe jaar te beginnen met een schoon geweten, erop vertrouwend dat God ieder mens vergeeft die werkelijk spijt heeft van zijn wandaden.

De Drie Oogstfeesten van God
Toen Israel uit Egypte vertrok vertelde God hen dat zij hun (hoofd)ervaringen in bepaalde ceremonies moesten herdenken en dat gedurende vrije dagen. De drie grote vieringen waren Pasen, Pinksteren en Loofhutten. Zij staan ook bekend als het feest van het Ongedesemde brood, het Oogstfeest (of Wekenfeest) en het Inzamelingsfeest.

Toen Israel uit Egypte vertrok vertelde God hen dat zij hun (hoofd)ervaringen in bepaalde ceremonies moesten herdenken en dat gedurende vrije dagen. De drie grote vieringen waren Pasen, Pinksteren en Loofhutten. Zij staan ook bekend als het feest van het Ongedesemde brood, het Oogstfeest (of Wekenfeest) en het Inzamelingsfeest.